Gorączka, czyli podwyższona temperatura ciała, nie jest chorobą. Jest sygnałem wysyłanym przez nasz organizm, oznaką walki z wrogiem, począwszy od małej infekcji, aż po ciężką chorobę. Objawia się uczuciem gorąca rozpływającym się po ciele, towarzyszy jej zmęczenie, ból, senność.
Oto pytania, które należy sobie zadać, gdy temperatura osiągnie 38, 39, 40 °C.
Czy gorączka zawsze jest oznaką infekcji?
Normalna temperatura ciała waha się od 36°C do 37,1°C w zależności od osoby. Może jednak wzrastać chociażby u kobiet w czasie owulacji, a także być inna w zależności od pory dnia (wzrasta wieczorem). W reakcjach uczuleniowych również może wystąpić gorączka, Jednym z najczęstszych rodzajów reakcji alergicznych, są reakcje uczuleniowe na leki, objawiające się podwyższoną temperaturą. Każdy lek, bez względu na to, czy kupiony bez recepty, czy przepisany przez lekarza, może uczulić. Podwyższona temperatura towarzyszy także, objawom uczulenia na pyłki roślin, pojawia się tak zwana gorączka sienna, występuje na wiosnę w okresie kwitnienia traw i innych roślin, kiedy stężenie pyłków w powietrzu jest bardzo wysokie.
Powyżej 38?
Uważa się, że gorączka to temperatura powyżej 38°C. W większości przypadków jest spowodowana infekcją wirusową, bakteryjną lub pasożytniczą. Ale może być również spowodowana innymi chorobami - zapalnymi, guzowatymi, nadczynnością tarczycy lub po prostu intensywnym wysiłkiem fizycznym lub udarem cieplnym.
Gorączka u dzieci?
Dziecko ma normalną temperaturę ciała, gdy wynosi ona od 36-37˚C. Gdy termometr wskazuje ciepłotę ciała w przedziale powyżej 37 do 38˚C, mówimy tylko o stanie podgorączkowym, umiarkowana gorączka mieści się w granicach powyżej 38 do 39˚C.
O wysokiej gorączce możemy mówić tylko wtedy, gdy temperatura ciała sięga powyżej 39˚C.
Najczęstsze przyczyny gorączki u dzieci to:
- zakażenia bakteryjne i wirusowe
- reakcje poszczepienne
- ząbkowanie
- zadziałanie czynników drażniących ośrodek regulacji temperatury ciała w mózgu np. urazy czaszki
- poparzenia słoneczne
- odwodnienie (biegunka, znaczne wymioty)
- przegrzanie, zwłaszcza noworodków.
Czy choroba jest poważniejsza, jeśli towarzyszy jej gorączka?
Gorączka odzwierciedla mechanizm obronny naszego ciała. Podnosi "termostat" w podwzgórzu mózgu, który z w zależności od tego co dzieje się w organizmie, może podwyższać lub też obniżać temperaturę naszego ciała, aby zapobiec namnażaniu się mikrobów i w ten sposób pomóc białym krwinkom w walce z infekcją. Podwyższenie temperatury jest znakiem, wysyłanym przez nasz wewnętrzny termostat, iż coś się dzieje niedobrego. Jest oznaką prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego, może być również sygnałem ostrzegawczym. Na przykład, gdy podczas wirusowego zapalenia nosa i gardła pojawia się gorączka, jest to oznaka zakażenia bakteryjnego.
Różne oblicza gorączki
Organizm podwyższą temperaturę, ponieważ w takich warunkach skuteczność obronnych mechanizmów jest większa. Możemy wyróżnić stan:
- podgorączkowy – powyżej 37°C. Powszechnie uważa się, że każda wartość temperatury powyżej 36,6°C to gorączka. Często widząc na termometrze 37°C wpadamy w panikę i przerażenie i sięgamy natychmiast po proszki , to zbyt szybkie działanie. Lekko podwyższona temperatura niekoniecznie musi oznaczać chorobę. Stan podgorączkowy może działać na organizm korzystnie, gdyż zwiększa ukrwienie tkanek i pobudza układ odpornościowy. Wyższa temperatura osłabia organizm. Podstawowe znaczenie ma łagodzenie dolegliwości towarzyszących gorączce: złe samopoczucie, uczucie zimna, dreszczy, bóle głowy i mięśni. Postępowanie przeciwgorączkowe powinno być związane z monitorowaniem temperatury i odpoczynkiem
- gorączkowy stan ostry z temperaturą powyżej 39°C mocno osłabia organizm. Może doprowadzić do odwodnienia w wyniku wzmożonego pocenia, wpływa także negatywnie na układ krążenia oraz mózg. Najpopularniejszym sposobem na zbicie gorączki jest sięgnięcie po leki przeciwgorączkowe. W zwalczaniu jej objawów najlepszą skuteczność wykazują preparaty na bazie paracetamolu i ibuprofenu. Należy także pamiętać o regularnym nawadnianiu, aby uniknąć odwodnienia. W czasie choroby powinniśmy wypijać około 3 litrów płynów na dobę
- zagrażająca życiu, gdy temperatura wzrośnie powyżej 41°C, zaburza pracę mózgu i może spowodować jego nieodwracalne uszkodzenie. Człowiek wytrzymuje temperaturę podwyższoną do 42-43°C. Przekroczenie tej granicy prowadzi do nieodwracalnych zmian w komórkach organizmu, a nawet śmierci
Poniżej 39°C, kiedy należy się skonsultować z lekarzem?
Lekarze uważają, że nie ma się czym martwić, o ile temperatura nie przekracza 38,5°C. Wymaga obniżenia poprzez zastosowanie leków przeciwgorączkowych. Natomiast temperatura powyżej 39,5°C jest uznawana za wysoką gorączkę i wymaga pilnej konsultacji z lekarzem i jej szybkiego obniżania. Taka gorączka może prowadzić nawet do uszkodzenia naszych komórek, a także zaburzenia pracy organizmu. Najbardziej narażony na działanie wysokiej gorączki jest mózg, jeśli wyniesie on 42-43°C, może dojść do nieodwracalnych zmian w jego strukturze.
Kto powinien uważać na gorączkę?
Gorączka powyżej 38°C. Bardziej wrażliwe osoby powinny niezwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej. W pierwszej kolejności dotyczy to następujących kwestii:
- dzieci w wieku poniżej jednego roku życia
- osób starszych, którzy bardzo szybko się odwadniają
- kobiety w ciąży
- pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe (cukrzyca, problemy z sercem lub układem oddechowym)
- ludzi na lekach immunosupresyjnych, na przykład po przeszczepie
Przeciwdziałanie fobii gorączkowej
Widząc na termometrze więcej niż 36,6 nie musi oznaczać paniki i zdenerwowania, ważne jest nasza podstawowa wiedza na temat gorączki.
Gorączka
- jest objawem, a nie chorobą
- jest prawidłową odpowiedzią na zakażenie
- będzie utrzymywać się do czasu ustąpienia procesu chorobowego
pomiar temperatury nie zawsze musi być dokładny.